Zgodnie z decyzją Rady Miasta Opola z dnia 26 lutego 2004 r. Las Grudzicki został uznany jako obszar krajobrazu chronionego. Na terenie tym występują bory sosnowe i monokultury sosny oraz wiele interesujących gatunków roślin, jak buławnik mieczolistny, kruszczyk szerokolistny, lepiężnik biały, listera jajowata, nasięźrzał pospolity, podkolan biały czy wawrzynek wilczełyko.
Jedną z atrakcji Lasu Grudzickiego jest Edukacyjna Ścieżka Leśna, która powstała w 2005 r. na zlecenie Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miasta Opola. Podobają mi się zawsze tego rodzaju inicjatywy. Urozmaicają tereny spacerowe, a przy okazji można dowiedzieć się czegoś ciekawego. Pierwszy raz dotarłam tam grudniu w 2014 r. Musiał to być dość ciepły dzień, skoro zdecydowałam się na wycieczkę rowerem, czego zwykle zimą nie robię. Na zdjęciach widać trochę śniegu, ale woda w rzece nie jest zamarznięta.
Moja droga przed rzeczkę (bród), fot. grudzień 2014 r.
Zimą wieczory są długie i często przeglądam różne mapy, planując sobie wycieczki na wiosnę, której doczekać się nie mogę (jestem z tych, co to nie lubią zimy). I tak na mapie „Opole mapa obiektów przyrodniczych” znalazłam ścieżkę edukacyjną, którą postanowiłam zobaczyć. Potem jeszcze raz byłam tam na początku kwietnia 2017 r. i w połowie maja 2024 r. Wizyta w maju nie jest najlepszym pomysłem z tego względu, iż zaczyna się intensywny okres wegetacji roślin, a co za tym idzie, ścieżka jest już częściowo zarośnięta oraz jesteśmy narażeni na atak komarowo-kleszczowy. Można tu wybrać się od późnej jesieni do wczesnej wiosny, chyba że komuś nie przeszkadza chodzenie w chaszczach, to cały rok będzie dobry.
Mapa „Opole mapa obiektów przyrodniczych”.
Przedstawiam plan ścieżki edukacyjnej, ale nie sugerujcie się naniesioną na niej wieżą obserwacyjną, bo takowej nie ma.
Plan omawianej ścieżki edukacyjnej.
Niestety lokalizacja tej ścieżki pozostawia wiele do życzenia. Nie jest ona łatwo dostępna. Do tego, jak już dojdziemy na miejsce, część ścieżki jest zarośnięta, głównie przez kłujące krzewy jeżyny i pokrzywy, co wcale nie ułatwia jej zwiedzanie.
Oprócz kiepskiej lokalizacji zabrakło mi na początku i na końcu ścieżki mapki, żeby wiedzieć, ile jest tych tablic, by żadnej nie pominąć, ale też, aby wiedzieć, jak przebiega trasa. Gdyby nie moja mapka, nie wiedziałabym dokładnie, gdzie iść, zwłaszcza teraz w maju, gdy wszystko jest już mocno zarośnięte i tablice ledwo są widoczne w tej zieleni. W mojej ocenie zabrakło też ławek (chociaż jednej). W takie miejsca przyjeżdża się, by się delektować walorami przyrody, więc chętnie usiadłabym odpocząć, a przy okazji posłuchać świergotu licznych ptaków.
Najprościej chyba dojść od pętli autobusowej znajdującej się w Opolu-Grudzicach przez ul. Groszowicką, potem ul. Podlesie. Raptem do przejścia będzie jakieś 2 km, zajmie to ok. pół godziny spacerem. Tuż za użytkiem ekologicznym Grąd Grudzicki należy skręcić w lewo w drogę polną. Tam cały czas trzymamy się tej drogi, która zaprowadzi nas wprost do rzeczki Malina, którą trzeba w jakiś sposób przekroczyć. Na rowerze da się przejechać ten bród, ale przy wyższym stanie wody, trudno przejść na pieszo. Chociaż ostatnio jak przechodziłam tamtędy, to widziałam prowizorycznie zrobiony mostek z kładki.
Przykładowa trasa wiodąca od pętli autobusowej do miejsca docelowego.
Druga wersja prowadzi od ul. Strzeleckiej (już za rondem), ale nie jest to bezpieczna droga, bo jest to bardzo ruchliwa droga krajowa nr 94. I nie ma tam za bardzo możliwości przejścia na pieszo.
Przykładowa trasa wiodąca z przystanku autobusowego przez Rondo J. Szczakiela.
I w związku z tym mam dylemat z pokazywaniem takich miejsc, do których jest ograniczony dostęp. Ale z drugiej może właśnie nagłośnienie pomoże w lepszej dostępności?
Początek ścieżki, fot. 2024 r.
Poniżej ścieżka opisana jest według tego schematu (start-koniec, tablice nr 1-15):
Ślad rowerowy przebytej ścieżki na mapie.
Tematyka tablic:
1. Ile mamy lasów?
Tablica „Ile mamy lasów?”, fot.2017 r.
Tablica „Ile mamy lasów?”, fot. 2024 r.
Tablica „Ile mamy lasów?”, fot. 2024 r.
2. Dlaczego las jest taki ważny?
Tablica „Dlaczego las jest taki ważny?”, fot. 2017 r.
Tablica „Dlaczego las jest taki ważny?”, fot. 2017 r.
Tablica „Dlaczego las jest taki ważny?”, fot. 2024 r.
3. Rośliny runa
Tablica „Rośliny runa”, fot. 2017 r.
Tablica „Rośliny runa”, fot. 2024 r.
Tablica „Rośliny runa”, fot. 2024 r.
4. Ptaki naszych lasów
Tablica „Ptaki naszych lasów”, fot. 2017 r.
Tablica „Ptaki naszych lasów”, fot. 2024 r.
Tablica „Ptaki naszych lasów”, fot. 2024 r.
5. Grzyby naszych lasów
Tablica „Grzyby naszych lasów”, fot. 2017 r.
Tablica „Grzyby naszych lasów”, fot. 2024 r.
6. Różnorodność siedliskowa
Widok na tablicę „Różnorodność siedliskowa”, fot. 2017 r.
Ten sam widok w 2024 r.
Tablica „Różnorodność siedliskowa”, fot. 2017 r.
Tablica „Różnorodność siedliskowa”, fot. 2024 r.
7. Mszaki – brak
Tu powinna być tablica z mszakami, ale jej nie ma i nie było już w 2014 r. W miejsce pustej tablicy, zawisła informacja zabraniająca wywozu odpadów do lasu. Zawsze dziwią mnie tego typu tabliczki, jakby to nie było oczywiste, ale kiedy widzę ogrom śmieci w lasach (na szczęście z roku na rok coraz mniej), to wygląda na to, że takie napisy muszą być. Bo Polak jak nie widzi tabliczki z zakazem wywożenia śmieci, to uważa, że można…
Tu powinna być tablica „Mszaki”, obecnie jest „Wywóz odpadów”, fot. 2024 r.
8. Co zagraża naszym lasom?
Tablica „Co zagraża naszym lasom?”, fot. 2017 r.
Tablica „Co zagraża naszym lasom?”, fot. 2024 r.
9. Owady
Tablica „Owady”, fot. 2017 r.
Tablica „Owady”, fot. 2024 r.
Zbliżenie na tablicę „Owady”, upływ czasu zrobił swoje, fot. 2024 r.
10. Historia jednego drzewa
Jest to jedna z ciekawszych tablic, ukazująca życie drzewa, które rosło w tym miejscu.
Tablica „Historia jednego drzewa” fot. 2017 r.
Tablica „Historia jednego drzewa” fot. 2024 r.
Historia pewnego jesionu, fot. 2017 r.
Kalendarium jesionu, fot. 2017 r.
Pozostałość opisywanego jesionu, dziś nie ma już po nim śladu, fot. 2017 r.
Widok na ścieżkę edukacyjną. Rower stoi koło tablicy „Historia jednego drzewa”, fot. 2024 r.
11. Wędrówka drzew
Tablica „Wędrówka drzew”, fot. 2017 r.
Tablica „Wędrówka drzew”, w tle kwitnące drzewo owocowe, fot. 2017 r.
Prawdopodobnie kwitnąca śliwka, fot. 2017 r.
Z biegiem czasu tablice wyblakły. Jedne więcej, inne nieco mniej. Natomiast dwie z nich zostały ostrzelane przez myśliwych. Raczej przypadkowo, polując na zwierzęta. W pobliżu jednej z tablic znajduje się ambona myśliwska, którą ktoś zaprószył ogniem.
Wyblakła tablica „Wędrówka drzew”, fot. 2024 r.
Ostrzelana tablica „Wędrówka drzew”, fot. 2024 r.
Nadpalona ambona myśliwska, fot. 2014 r.
12. Nagonasienne, okrytonasienne
Tablica „Nagonasienne, okrytonasienne”, fot. 2017 r.
Tablica „Nagonasienne, okrytonasienne”, fot. 2024 r.
Widok na tablicę „Nagonasienne, okrytonasienne”, fot. 2024 r.
13. Ptasi budzik
Tablica „Ptasi budzik”, fot. 2017 r.
Tablica „Ptasi budzik”, fot. 2024 r.
Tablica „Ptasi budzik”, fot. 2024 r.
Tablica „Ptasi budzik”, fot. 2024 r.
14. Chmury
Tablica „Chmury”, fot. 2014 r.
Ścieżka edukacyjna i tablica „Chmury”, fot. 2017 r.
Tablica „Chmury”, fot. 2024 r.
Druga z ostrzelanych przez myśliwych tablic, fot. 2024 r.
15. Zwierzęta naszych lasów
Tablica „Zwierzęta naszych lasów”, fot. 2017 r.
Tablica „Zwierzęta naszych lasów”, fot. 2024 r.
Częściowo zarośnięta ścieżka edukacyjna przy tablicy „Zwierzęta naszych lasów”, fot. 2024 r.
Ogólny widok na tablice edukacyjne, widoczne od strony łąki, fot. 2024 r.
Na terenie lasu, w pobliżu tablic edukacyjnych znajdziemy również kilka budek dla nietoperzy.
Jedna z kilku budek dla nietoperzy, fot. 2017 r.
Jedna z kilku budek dla nietoperzy, fot. 2017 r.
Edukacyjna Ścieżka Leśna w Lesie Grudzickim, mimo pewnych niedoskonałości, pozostaje miejscem wartym uwagi, zwłaszcza dla tych, którzy cenią ciszę i kontakt z naturą. Być może nie jest to najłatwiej dostępna trasa, ale jej walory edukacyjne i przyrodnicze mogą zainspirować do odkrywania kolejnych zielonych zakątków regionu. Może właśnie takie miejsca, choć czasem zapomniane, zasługują na większe wsparcie i troskę, aby mogły w pełni służyć kolejnym pokoleniom miłośników przyrody?
Opracowała Mariola Nagoda
Mapa „Opole mapa obiektów przyrodniczych”, skala 1:20 000, wydawnictwo Eko-Graf 2017.