Rewitalizacja kamionki Piast w Opolu

śr.

maj

Rewitalizacja kamionki Piast w Opolu

W latach 2020-2021 teren kamionki Piast w Opolu oraz najbliższej okolicy został zrewitalizowany. Koncepcja urbanistyczno-architektoniczna została przygotowana przez pracownię „Architop” Andrzej Zatwarnicki.

W ramach projektu uprzątnięto teren z gruzu i zalegających odpadów, usunięto inwazyjną roślinność (w tym nawłoci trawolistnej i trzciny pospolitej), oczyszczono dno zbiornika wodnego ze śmieci (opony, butelki plastikowe i szklane, puszki), zasiano trawniki. Aby wzmocnić skarpę i ochronić ją przed zwietrzeliną wykonano nowe nasadzenia roślin okrywowych, takich jak bodziszek czerwony, dereń świdwa, rozchodnik ostry.

Plan rewitalizacji kamionki Piast wg pracowni „Architop” Andrzej Zatwarnicki, źr. UM Opole.

Niezrealizowany projekt zagospodarowania terenu z 1974 r., źr. www.fotopolska.eu.

Widok na zrewitalizowany teren po dawnej cementowni, fot. J. Małkowski, źr. wyborcza.pl.

Widok na rewitalizowany teren w obrębie kamionki, fot. 2021 r.

To samo ujęcie już po rewitalizacji, fot. 2024 r.

Już po rewitalizacji, fot. 2024 r.

Fragment zachowanego ogrodzenia dawnej cementowni Piast, fot. 2024 r.

Obecnie w miejsce terenów po dawnej cementowni powstał piękny park z częścią rekreacyjną. Wykonano ścieżki pieszo-rowerowe, platformy widokowe, dwa place zabaw, boisko do piłki nożnej, siłownię plenerową, wybieg dla psów. Postawiono ławki, kosze na śmieci, zamontowano latarnie. Na drzewach umieszczono budki lęgowe.

Budowa ścieżek pieszo-rowerowych, fot. 2021 r.

Widok na zrewitalizowaną część po dawnej cementowni, obecnie park, fot. 2024 r.

Ścieżka pieszo-rowerowa. Po lewej widoczne ogrodzenie kamionki, po prawej drzewo z budką dla ptaków, fot. 2024 r.

Place zabaw

W części rekreacyjnej powstały dwa place zabaw. Większy pomiędzy kamionką a torami kolejowymi, a mniejszy od strony ul. 1 Maja. Wyposażone są w huśtawki, drabinki, przyrządy do wspinania się i ćwiczeń, ślizgawki, małą karuzelę. Dużym plusem jest wysypany piasek, którym też można się pobawić.

Duży plac zabaw, fot. 2022 r.

Duży plac zabaw, fot. 2024 r.

Drugi mniejszy plac zabaw, znajdujący się od strony ul. 1 Maja, fot. 2024 r.

Boisko do piłki nożnej i siłownia plenerowa

Na terenie rekreacyjnym powstało również duże boisko do gry w piłkę nożną, typu Orlik oraz siłownia na powietrzu (plenerowa).

Widok na boisko do piłki nożnej, fot. 2024 r.

Widok na boisko i fragment placu zabaw, fot. J. Małkowski, źr. wyborcza.pl.

Siłownia na powietrzu, fot. 2024 r.

Wybieg dla psów

Wybieg dla psów, fot. 2024 r.

Park na terenie dawnej cementowni

Oprócz części rekreacyjnej obszar po dawnej cementowni, który było dość mocno zdegradowany najpierw przez działalność przemysłową, a później przez zaniedbanie człowieka, zrekultywowano. Po wywiezieniu odpadów budowlanych i śmieci oraz wycięciu ogromnych chaszczy, powstał przepiękny park.

Wcześniej teren ten porastał tak gęsty i wysokie chaszcze, że kompletnie nie było widać jego potencjału. Pamiętam sprzed lat ledwo wydeptane w gąszczu krzaczorów i innych rozplenionych roślin ścieżki, którymi poruszali się nieliczni, głównie właściciele z psami oraz menele. Rzadko kto się tam wówczas zapuszczał. Ja musiałam, bo lubię takie odludne i mało uczęszczane miejsca. Jedynie żałuję, że nie zrobiłam zdjęcia tych zarośli. Byłoby z czym dzisiaj porównać. Ale były one tak nieciekawe, że pewnie dlatego nie wyciągnęłam aparatu fotograficznego. Na szczęście zdążyłam sfotografować budynki, które dziś już nie istnieją. Ale o nich będzie nieco dalej.

Nie do uwierzenia, że ten plac wcześniej był cały zarośnięty, fot. 2021 r.

Jedne z wielu ławek, fot. 2024 r.

Wiaty i tablice edukacyjne

Przydatnymi i ciekawymi obiektami są wiaty wypoczynkowe z tablicami edukacyjnymi, na których znajdują się informacje o roślinności, gatunkach drzew i ptactwie występującym na terenie kamionki.

Budowa wiaty wypoczynkowej, fot. 2021 r.

Gotowe wiaty, fot. 2024 r.

Jedna z kilku wiat wypoczynkowych z ławkami i stołami, fot. 2024 r.

Niektóre wiaty są malowniczo położone wśród roślinności, fot. 2024 r.

Jedna z kilku wiat wypoczynkowych z tablicami edukacyjnymi, fot. 2024 r.

Tablica edukacyjna pt. „Cele i formy ochrony przyrody”, fot. 2024 r.

Tablica edukacyjna pt. „Ekosystem wodny”, fot. 2024 r.

Tablica edukacyjna pt. „Rośliny wodne”, fot. 2024 r.

Tablica edukacyjna pt. „Po czym poznasz drzewo”, fot. 2024 r.

Zbliżenie na tablicę edukacyjną pt. „Po czym poznasz drzewo”, fot. 2024 r.

Niestety jedna z tablic została wykonana ze słabej jakości materiału, bo napisy i obrazki na niej znajdujące się, odchodzą, jak stara farba.

Tablica edukacyjna pt. „Mieszkańcy zbiorników wodnych”, fot. 2024 r.

Fragment tablicy edukacyjnej, z której odchodzi farba drukarska, fot. 2024 r.

Platformy widokowe

Na kamionce znajdują się również platformy widokowe. Często są one zajęte przez młodzież. Ale najgorsze jest to, że od ich powstania upłynął zaledwie rok, gdy już zostały zniszczone napisami, tak w języku polskim, jak i ukraińskim. W grudniu 2022 r. zamontowano monitoring, który mam nadzieję, będzie skuteczny, bo szkoda tak ładnego miejsca. O zniszczeniach wandali będzie jeszcze niżej.

Pierwsza platforma widokowa, fot. 2024 r.

Druga platforma widokowa. Ta jest bardziej popularna i przez to niestety już zdewastowana.

Druga platforma widokowa, fot. 2024 r.

Druga platforma. W tle widać popisany stół różową farbą w sprayu, fot. 2024 r.

Dewastacja obiektu przez ukraińską młodzież, fot. 2024 r.

Polska młodzież wcale nie jest dłużna, fot. 2024 r.

Jak wspomniałam wcześniej, mimo iż park powstał niedawno, to już wiele obiektów zostało zdewastowanych. Zniszczono niektóre tablice, popisano farbą w sprayu platformy widokowe i kosze na śmieci, wyłamano okienka w toaletach przenośnych.

Pobazgrolony stół, fot. 2024 r.

Jeden z wielu popisanych koszów na śmieci, fot. 2024 r.

Wyłamane okienka od toalet przenośnych, fot. 2024 r.

Próbowano także podpalić stół, co nie udało się zbytnio, bo stół nie jest wykonany z drewna, lecz tworzywa. Niestety próba ta ma swój trwały ślad w postaci stopionego fragmentu blatu i nie wygląda to najciekawiej.

Popisany stół z próbą jego podpalenia, fot. 2024 r.

Stanica i pomosty pływające

Dla płetwonurków wybudowano stanicę oraz pomosty pływające. Dzięki regularnemu oczyszczaniu dna, kamionka stała się atrakcyjnym miejscem do nurkowania, przyciągając zarówno początkujących, jak i doświadczonych zawodowców Natomiast nie jest ona dostępna dla wędkarzy ani dla osób chcących się kąpać. Ktoś mógłby powiedzieć, że jest wiele innych miejsc, gdzie można nurkować. I owszem, są takie miejsca, ale po zapoznaniu się z tematem, okazuje się, że to właśnie ta kamionka oferuje najlepsze warunki do nurkowania i posiada najciekawsze dno do obserwacji wodnych.

Budowa stanicy, fot. 2021 r.

Stanica po wybudowaniu, fot. 2024 r.

Zrewitalizowane zejście na pomost nr 1, fot. 2024 r.

Budowa pierwszego pomostu dla nurków, fot. 2021 r.

Nowy pomost w całej okazałości, fot. 2024 r.

Pierwszy pomost częściowo zalany wodą, fot. 2024 r.

Pomost przy zejściu nr 2, fot. 2024 r.

Wysoki poziom wody spowodował zalanie pomostu przy zejściu nr 2, fot. 2024 r.

Najlepsza przestrzeń 2022

Zagospodarowanie terenu kamionki Piast zostało laureatem w konkursie na „Najlepszą przestrzeń publiczną województwa opolskiego 2022”.

Kamionka Piast to niezwykłe miejsce, które przeszło transformację, stając się ważnym punktem na rekreacyjnej mapie Opola. Położona zaledwie 3 km od centrum miasta, przyciąga mieszkańców, którzy mogą odpocząć wśród zieleni, delektując się widokami szmaragdowej wody, a także skorzystać z nowo powstałej infrastruktury sportowej.

Kamionka Piast przed rewitalizacją, źr. opole.pl.

Regulamin

Rzadko kiedy mam zastrzeżenia do regulaminów. O ile jestem w stanie zgodzić się z większością punktów, które widnieją na tablicy przy kamionce, tak kompletnie nie zrozumiały jest punkt, który nie dopuszcza „grillowania bez zgody zarządcy” oraz „palenia ognisk”. Ogniska przecież można by palić w wyznaczonych do tego miejsca. Można było też postawić specjalne grille, również w wyznaczonych miejscach tak, aby nikomu to nie przeszkadzało. Od biedy mogę zrozumieć ten zakaz palenia ognisk, ale absurdalnym wydaje się przepis „grillowania bez zgody zarządcy”. Kto będzie szukał tego zarządcy, aby poprosić o zezwolenie? Zwykle tak się dzieje, że tego typu imprezy to spontan. Jest ładna pogoda, są chętni, to się zbieramy i grillujemy. Jak załatwić tę zgodę np. w weekendy? Nie wspominając, że brak tu jakiegokolwiek kontaktu, czy to mailowego czy telefonicznego. Nawet nie wiadomo do kogo udać się w tej sprawie. I w sumie wynika z tego, że specjalnie nie podano tego kontaktu. Nie ma kontaktu – nie ma grillowania. I po problemie.

Regulamin korzystania z terenu „Kamionka Piast”, fot. 2024 r.

Wystawa

Na ścianie dawnej hali produkcyjnej od 18 maja 2023 r. można oglądać wystawę zdjęć przedstawiającą historię opolskich cementowni. Zdjęcia zaprezentowano na wielkoformatowych planszach o wymiarach 2×3 m. Na jednej z plansz zamieszczono także kod QR, który po zeskanowaniu smartfonem przeniesie nas na stronę, gdzie możemy bliżej poznać wszystkie dziewięć cementowni, które niegdyś znajdowały się w Opolu. Z tym że kod ten znajduje się tak wysoko, że nie wiem, czy da się z niego swobodnie skorzystać.

Pozostałość po hali cementowni Piast – budowa parkingu, fot. 2021 r.

Parking na terenie dawnej hali cementowni Piast, fot. 2024 r.

Wystawa na ścianie dawnej hali cementowni Piast, fot. 2023 r.

Wystawa na ścianie dawnej hali cementowni Piast kodem QR, fot. 2024 r.

Wystawa na ścianie dawnej hali cementowni Piast, fot. 2024 r.

Obiekty nie istniejące

Na terenie dawnej cementowni niegdyś znajdowały się budynki, które pełniły różne funkcje. W większości z nich zlokalizowane były warsztaty lub garaże. W jednym z nich znajdowała się również stolarnia. W 2014 r. udało mi się jeszcze je sfotografować.

Podczas rewitalizacji tego terenu w 2021 r. zostały one zburzone. Jedynym śladem, że coś tam było, są zachowane do dziś fragmenty betonowego ogrodzenia, które stanowiło tylną ścianę budynku, a w nich metalowe kratki wywietrzników.