W 1901 roku w Szydłowie, znany lewiński fabrykant, Hermann Thaler zbudował nowoczesny zakład ceramiczny Thaler’s Tonwerke Schiedlow.

Szydłów – cegielnia, fot. 2014 r.

Hermann Thaler urodził się w 1850 roku w Szydłowie, w rodzinie leśniczego. W 1879 roku przybył do Lewina Brzeskiego, gdzie otworzył sklep żelazny „H. Thaler”, w którym sprzedawano także kafle piecowe. W 1883 roku Thaler nabył ziemie w Łosiowie i zbudował w Lewinie Brzeskim fabrykę pieców (mieściła się przy obecnej ul. Moniuszki). Fabryka osiągnęła niebywały sukces. Zaczęła produkować także brązową i niebieską dachówkę glazurowaną. Wkrótce okazało się, że lewińska fabryka jest za mała. Powstaje w Łosiowie nowa fabryka produkująca dachówki. W Lewinie Brzeskim, przy drodze do Niemodlina, powstaje kolejna cegielnia.

Lewin Brzeski zakłady Thalera, 1915 rok. Źr. fotopolska.eu.

Łosiów- fabryka dachów, 1933 rok. Źr. fotopolska.eu.

Przed I Wojną Światową w fabrykach Thalera zatrudniono około 400 osób. W 1903 roku rozwój firmy w Lewinie Brzeskim został zahamowany przez pożar, który powstał na wskutek wtargnięcia wody (w tym czasie miasto zalała powódź) do rozpalonych pieców, co spowodowało eksplozję. Ogromne straty spowodowane pożarem nie załamały Thalera. Odbudował zakład, utworzył nowy w Leśniczówce, a także w 1910 roku w Szydłowie fabrykę dachówek i cegielnię. Była to najnowocześniejsza i największa cegielnia w okolicy. Połączenie fabryki z liniami kolejowymi znacznie ułatwiały mu transport wyrobów.

Szydłów- fabryka dachówek i cegielnia, 1933 rok. Źr. fotopolska.eu.

Dla swoich pracowników Thlaer założył zakładową kasę chorych oraz wybudował tanie mieszkania zakładowe w Lewinie Brzeskim (przy obecnej ul. Buczka). Zasługi tego fabrykanta dla miasta były przeogromne. Ufundował między innymi szpital miejski, pomógł wybudować kościół katolicki (chociaż sam był wyznania ewangelickiego), utworzył stację diakonsek, jadłodalnię dla biednych.  W podziękowaniu władze miasta nadały mu tytuł honorowego mieszkańca. Thaler po krótkiej chorobie zmarł w 1917 roku. Został pochowany na cmentarzu w Lewinie Brzeskim. Po śmierci Thalera radni postanowili nazwać ulicę, przy której stała fabryka, jego imieniem- Hermann Thaler Strasse (obecnie ul. Moniuszki).

Nagłówek rachunku firmowego zakładu Thalera z 1907 roku. Źr. fotopolska.eu.

Zakłady ceramiczne Thalera w Łosiowie, Lewinie Brzeskim i Szydłowie. 1939 rok. Źr. http://dolny-slask.org.pl.

Początkowo fabryka wytwarzała wysokiej jakości dachówki i cegły. Z biegiem czasu poszerzyła swój asortyment także o inne produkty budowlane. Źr. fotopolska.eu.

Szydłów – dworzec kolejowy z restauracją (poczekalnią) z 1936-44 roku. Źr. fotopolska.eu.

Szydłów – widok dworca obecnie, fot. 2014 r.

Obecnie zakład należy do państwa Jadwigi i Wacława Krzyżanowskich. Koncesja na wydobycie surowców ilastych potrzebnych do produkcji cegieł w Szydłowie ważna jest do 11.05.2028 roku (według informacji zawartej na stronie www.opolskie.pl– w wykazie koncesji).

Cegielnia w 2014 roku:

Zabytkowy wiadukt w Szydłowie.

Szydłów- jeden z dawnych domów pracowniczych.

Źródła:

„Lewin Brzeski. Monografia miasta”.

Opracowała

 Mariola Nagoda (Opolanka z pasją)