W samym środku lasu, werdyktem króla Prus Fryderyka Wielkiego z dnia 30.03.1773 roku, została założona kolonia. W odróżnieniu od podmokłych okolic Chrząstowic i Lędzin, wioska została ulokowana na suchych terenach i nazwano ją Suchy Bór. Nadzór nad powstaniem kolonii objął mistrz leśny Burich.

Osadnicy pochodzili z Polski, Wirtembergii, Hesji, Frankonii, Austrii, Środkowych Niemiec, a także z bliskich okolic. Wśród pierwszych osadników, 18 było wyznania ewangelickiego, 6 katolickiego, a 1 husyckiego. Na pamiątkę wykarczowania lasu pod zabudowę osady, umieszczono w pieczęci (i herbie) piłę do drewna. Niemiecka nazwa miejscowości Derschau wywodzi się od ministra nazwiskiem Derschau, który żył w okresie powstania osady (około 1771 r.).

 

Suchy Bór, pieczęć z 1773 roku.

 

Wieś powstała jako ulicówka, czyli po obu stronach ulicy znajdowały się domy. Wszystkie były wybudowane w tym samym stylu. Były to drewniane domy z belek, kryte gontem lub słomą. Domy posiadały izbę mieszkalną, dwie komory i chlew. Stodołę i szopę każdy gospodarz musiał wybudować już we własnym zakresie. Każdy z domów kosztował 150 pruskich talarów. Osadnicy dodatkowo otrzymali 12 mórg pola ornego, 4 morgi łąki, 1 morgę ogrodu oraz pastwisko. Wodę czerpano z czterech studni z żurawiami.

Suchy Bór, mapa z 1891 roku. Na czerwono zaznaczono umiejscowienie sanatorium.

 

W latach 1906-1908, doceniając walory klimatyczne, władze miasta Oppeln postanowiły wybudować ośrodek wczasowy dla dzieci ze schorzeniami dróg oddechowych (Kinderheim in Derschau) w pobliskim lasku. Budową zajął się Schwitalla. W tamtych czasach gruźlica niestety była nieuleczalną chorobą.

 

Suchy Bór 1930-39, widok sanatorium z zewnątrz.

Suchy Bór 1930-39,  taras z leżakami na terenie w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39,  taras z leżakami na terenie w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39,  weranda w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, dziedziniec w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, zabudowania gospodarskie na terenie w sanatorium.

 

Ośrodek zyskiwał coraz to większe uznanie. Leczono tu dzieci z całego Górnego Śląska. Dziećmi zajmowali się dr Zuisieder z Prószkowa i Godschik z Chrząstowic. A opiekę wychowawczą sprawowały siostry zakonne, zapewniając dzieciom lekcje religii, śpiewu, gimnastyki, a także gier i zabaw na świeżym powietrzu. Wytyczono alejki spacerowe, zainstalowano huśtawki i małą karuzelę. Wybudowano basen odkryty (brodzik), po którym zimą można było jeździć na łyżwach (kto miał) lub po prostu ślizgać się na butach. W pobliżu znajdowała się górka z torem saneczkowym.

Suchy Bór 1930-39, poranne śpiewanie

Suchy Bór 1930-39, plac zabaw na terenie sanatorium.

  Suchy Bór 1930-39, ogródek z roślinami alpejskimi i torem saneczkowym zimą na terenie sanatorium.Suchy Bór 1930-39, brodzik na terenie sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, brodzik na terenie sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, brodzik na terenie sanatorium, w tle pagórek z roślinnością alpejską i torem saneczkowym zimą.

Suchy Bór 1930-39, boisko na terenie sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, kręgielnia dla dzieci na terenie sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, sala gier i zabaw w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, duży pokój dzienny w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, mały pokój dzienny w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, świetlica w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, sypialnia w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, sypialnia w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, pokój dzieci chorych w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, izolatka w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, pokój uczennic w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, pokój opiekunek w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, umywalnia w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, łaźnia w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, łaźnia w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, jadalnia w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, jadalnia w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, kuchnia w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, kuchnia w sanatorium.

Suchy Bór 1930-39, gabinet lekarski z lampami kwarcowymi.

Suchy Bór 1930-39, sala naświetlań w sanatorium.

 

Wewnątrz sanatorium znajdowała się kaplica. Pierwszą mszę odprawiono w Niedzielę Palmową 1935 roku.

Suchy Bór 1930-39, kaplica w budynku sanatorium.

W pobliżu sanatorium znajdowała się również niewielka kapliczka poświęcona Matce Bożej, wybudowana przez Schwitallę. Kapliczkę nazywano „Małym sanktuarium”. Kapliczka składała się z dwóch bloków betonowych. Na jednym z nich znajdował się obraz Matki Bożej, ma drugim napis w języku niemieckim:

,,Du, der nimmer glaubst an sie, Kalt vor dem Bilde stehst Und nimmer beugen willst dein Knie, Sie hilft dir doch! Wenn du nicht flehst, So fehlt dein Jammer, fleht dein Leid,  Das sieht sie, die gebenedeit Die Mutter Sankt Maria.“

Na szczycie kapliczki umieszczono krzyż. Kapliczka ta do dzisiaj jest ozdobą parku na terenie ośrodka.

Zdjęcie pochodzi z pracy konkursowej pt. „Suchy Bór – ciekawe zakątki i historie”

  Suchy Bór kapliczka na terenie sanatorium. Fot. z arch. Edwarda D.

 

Podczas II wojny światowej ośrodek nie przerwał swojej działalności. Do sanatorium trafiły kalekie, ułomne i chore dzieci. A zakład zapewnił im schronienie.

Ciąg dalszy nastąpi…

 

 








Autor:
Data:
piątek, 1 stycznia, 2021 at 11:28
Kategoria:
Urbex, martyrologia, cmentarze, pomniki, militaria, zabytki techniki
Komentarze:
Możesz zostawic odpowiedz
RSS:
Możesz sledzic komentarze tego postu poprzez Kanal RSS
  1. Dawne sanatorium w Suchym Borze cz.2 | Opolanka z pasją Says:

    […] część historii sanatorium w suchym Borze opisana jest tutaj. Po zakończeniu wojny ośrodek przeszedł w polskie ręce. Ponownie zaczął funkcjonować 1 lipca […]

  2. janusz Says:

    świetna historia….

Dodaj komentarz