Pierwsza część historii sanatorium w Suchym Borze opisana jest tutaj. Po zakończeniu wojny ośrodek przeszedł w polskie ręce. Ponownie zaczął funkcjonować 1 lipca 1947 r. jako Państwowe Prewentorium Dziecięce w Suchym Borze. Zakład podlegał Dyrekcji Huty Batory w Chorzowie. Od 1953 r. sanatorium stało się placówką przeciwgruźliczą o nazwie Państwowe Prewentorium Dziecięce. Tym razem do ośrodka trafiały nie tylko chore dzieci, ale również te z rodzin gruźliczych, aby korzystając ze specyficznego mikroklimatu mogły nabrać sił i nabyć odporność.

W grudniu 1967 r. ośrodek przechodzi generalny remont i modernizację. Powstała wówczas placówka dla dzieci ze schorzeniami narządu ruchu (wady postawy, skoliozy) oraz ze schorzeniami neurologicznymi (mózgowe porażenie dziecięce, dystrofie mięśniowe). Był to bardzo nowoczesny ośrodek z dobrze wyposażoną bazą rehabilitacyjną z gabinetami fizjoterapeutycznymi, fizykoterapeutycznymi, hydroterapeutycznymi, kinezyterapii, gimnastyką korekcyjną i basenem kąpielowym. Do dyspozycji pacjentów była tężnia, kryty basen, boiska do piłki nożnej i siatkowej.

Od 1961 r. do 2000 r. dyrektorem uzdrowiska był dr Ambroży Wieczorek. Cieszył się niezwykłą sympatią podopiecznych, których traktował jak własne dzieci. Zawsze na pierwszym miejscu stawiał dobro dzieci. Za swoją pracę został odznaczony wieloma nagrodami: Złotą Odznaką PCK Przyjaciel Dziecka, Honorową Odznaką Za Wzorową Pracę w Służbie Zdrowia, Srebrnym Krzyżem Zasługi. W 2010 r. został odznaczony tytułem Honorowego Obywatela Gminy Chrząstowice. Ambroży Wieczorek, człowiek o wielkim sercu, zmarł 3 maja 2020 r.

Dnia 8 stycznia 1971 r. ośrodek po raz kolejny zmienił nazwę na Wojewódzkie Sanatorium Rehabilitacyjne dla Dzieci i Młodzieży w Suchym Borze. 1 września w sanatorium powstaje szkoła podstawowa i przedszkole. Z dniem 1 września 2000 r. zostaje powołany Zespół Szkół przy Sanatorium Rehabilitacyjnym dla Dzieci i Młodzieży w Suchym Borze, który następnie zostaje zmieniony na Zespół Szkół przy Opolskim Ośrodku Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży ORDIM w Suchym Borze. 1 grudnia 2015 roku następuje kolejna zmiana nazwy na Zespół Szkół Specjalnych przy Ośrodku Rehabilitacji Leczniczej w Suchym Borze.

W sanatorium działa tężnia, grota solna, kryty basen. Dzięki dofinansowaniu z Unii Europejskiej sale wyposażone są w nowoczesny sprzęt rehabilitacyjny. Przy ośrodku działała Poradnia Rehabilitacyjna.

Mapka Suchego Boru z 1891 roku. Na czerwono zaznaczono miejsce, w którym później wybudowano sanatorium.

Mapka z zaznaczonymi budynkami sanatorium przed wyburzeniem (przed wrześniem 2020 r.).

Od 2000 r. uzdrowisko borykało się z coraz większymi kłopotami finansowymi. Do tego nieremontowane budynki od lat 70. XX wieku popadały w coraz większą ruinę. W związku z tym w połowie 2017 r. ośrodek został zamknięty, a działalność leczniczą przeniesiono do Stobrawskiego Centrum Medycznego w Kup. Ośrodek został sprzedany za 850 000 zł. firmie z Falmirowic, która nie ma nic wspólnego z działalnością medyczną. To firma zajmująca się obróbką drewna. Pierwotnie inwestor zapewniał, iż będzie świadczył usługi zdrowotne dla dzieci. Jednak po kilkunastu miesiącach od zakupu obiektu (i nieinwestowaniu w ośrodek), wystąpił do gminy o przekwalifikowanie terenu pod budownictwo mieszkaniowe. Zgody tejże, póki co, nie uzyskał.

Natomiast we wrześniu 2020 r., aby uniknąć płacenia wyższych podatków od nieruchomości, właściciel zdecydował się na rozbiórkę zabudowań. I tak sanatorium z ponad 100-letnią tradycją znikł z powierzchni ziemi. Wyburzone obiekty nie były wpisane do Rejestru Zabytków.

Główna brama dawnego sanatorium, fot. 2020 r.

Droga przez park do budynków sanatorium, fot. 2020 r.

Widok na nieistniejący już dziedziniec sanatorium jeszcze w latach jego świetności. Fot. Bogusław Kalisz.

Dziedziniec sanatorium w latach 1930-1939, źr. www.fototekaslaska.pl.

Trwa wyburzanie zabytkowego sanatorium, fot. 2020 r.

To samo miejsce, co wyżej, fot. 2023 r.

Trwa wyburzanie zabytkowego sanatorium, fot. 2020 r.

Pozostałości wyposażenia sanatorium, fot. 2020 r.

Trwa wyburzanie zabytkowego sanatorium, fot. 2020 r.

Trwa wyburzanie zabytkowego sanatorium, fot. 2020 r.

Pozostałości wyposażenia sanatorium, fot. 2020 r.

Pozostałości wyposażenia sanatorium, fot. 2020 r.

Pozostałości wyposażenia sanatorium, fot. 2020 r.

Trwa wyburzanie zabytkowego sanatorium, fot. 2020 r.

Trwa wyburzanie zabytkowego sanatorium, fot. 2020 r.

Trwa wyburzanie zabytkowego sanatorium, fot. 2020 r.

Trwa wyburzanie zabytkowego sanatorium, fot. 2020 r.

Trwa wyburzanie zabytkowego sanatorium, fot. 2020 r.

Trwa wyburzanie zabytkowego sanatorium, fot. 2020 r.

Trwa wyburzanie zabytkowego sanatorium, fot. 2020 r.

Trwa wyburzanie zabytkowego sanatorium, fot. 2020 r.

Trwa wyburzanie zabytkowego sanatorium, fot. 2020 r.

Trwa wyburzanie zabytkowego sanatorium, fot. 2020 r.

Po prawej stronie widok na dawny basen, fot. 2020 r.

Suchy Bór, basen już po opuszczeniu sanatorium, a przed jego wyburzeniem. Fot. Katarzyna Zawadzka.

Tyle zostało z zabytkowego sanatorium, fot. 2020 r.

Trwa wyburzanie zabytkowego sanatorium, fot. 2020 r.

Pozostałości wyposażenia zabytkowego sanatorium, fot 2020 r.

Pozostałości wyposażenia zabytkowego sanatorium, fot 2020 r.

Pozostałości wyposażenia zabytkowego sanatorium, fot 2020 r.

Pozostałości wyposażenia zabytkowego sanatorium, fot 2020 r.

Pozostałości wyposażenia zabytkowego sanatorium, fot 2020 r.

Pozostałości wyposażenia zabytkowego sanatorium, fot 2020 r.

Zachowana ławka w zaroślach dawnego parku, fot. 2020 r.

Tylna brama, fot. 2020 r.

Oryginalna podłoga i piec w kuchni sanatoryjnej, fot. 2020 r.

Piękny stary piec kuchenny, fot. 2020 r.

Ta sama kuchnia w latach 1930-1939, źr. www.fototekaslaska.pl.

Kuchnia sanatoryjna w latach 1930-1939, źr. www.fototekaslaska.pl.

Widok na dawne sanatorium, wrzesień 2020 r. Fot. Fb Janusz Kowalski.

Poniżej parę zdjęć z 2023 r.

Budynek wartowni/recepcji, fot. 2023 r.

Widok na główną aleję, zachowały się jeszcze ławki, fot. 2023 r.

Zachowany klomb, w tle ruiny sanatorium, fot. 2023 r.

Latarnia przy drodze do nieistniejącego już sanatorium, fot. 2023 r.

Naokoło ogrodzenia zostały wykopane dość głębokie i szerokie rowy. Znajdują się w nich kamienne bloczki. I nie wiem, czy to nowe ogrodzenie a te bloczki to fundamenty, czy może nowa droga? Ale byłoby to dziwne, bo ten wykop jest zrobiony z każdej strony ogrodzenia.

Wykopy naokoło ogrodzenia, fot. 2023 r.

Przebieg wykopów wzdłuż całego ogrodzenia, fot. 2023 r.

Obawiam się, że nowy inwestor wcale nie chce prowadzić tu usług zdrowotnych, a uzyskał za niewielkie pieniądze piękną działkę położoną w atrakcyjnej okolicy, w samym środku lasu, którą można sprzedać za grube miliony. Zwłaszcza jak uda mu się ją przekształcić pod zabudowę deweloperską. A i bez tego działka jest warta znacznie więcej. Cóż, będę się przyglądać i jak coś nowego się pojawi, dam znać.

[Edit 1]

Nowy inwestor w maju 2018 r. kupił działkę za 850 000 zł., po czym w kwietniu została ona wystawiona na sprzedaż za… 1 900 000 zł. Coraz ciekawsze fakty wychodzą na wierzch…

 

 

Opracowała

 Mariola Nagoda (Opolanka z pasją)