W piątek 8 stycznia 2021 roku, podczas prac przy budowie centrum przesiadkowym Opole Wschód, znaleziono część pomnika Bismarcka.
Pomnik pierwotnie stał koło dworca Głównego, naprzeciw budynku Poczty Głównej. Pomnik wraz z cokołem miał ponad 3 metry wysokości i wykonany był ze śląskiego granitu. Projektantem był wrocławski architekt Robert Bednorz. Pomnik, według „Oppelner Zeitung” ważył aż 180 cetnarów. Cetnar niemiecki w Prusach równy był 51,45 kg. Łatwo obliczyć, iż pomnik musiał ważyć ponad 9 ton! W obelisku znajdowała się płaskorzeźba z brązu z popiersiem Bismarckiem. Kolumna nie posiadała żadnej inskrypcji, oprócz napisu: Bismarck. Pomnik wraz z balustradą wykonała za darmo wrocławska firma Schall. A nad całością prac budowlanych czuwał miejski radca budowlany, Jungerich. Pomnik kosztował 5339,20 marek niemieckich.
Początkowo odsłonięcie pomnika zaplanowano na 30 lipca 1911, w rocznicę śmierci Żelaznego Kanclerza. Jednak uroczystość została przesunięta na 20 sierpnia. O godzinie 11.30 prezydent rejencji Friedrich Ernst von Schwerin odsłonił obelisk.
Pomnik był wizytówką miasta. I choć Bismarck nie był zbyt przychylny Polakom, o czym świadczy choćby fragment listu napisanego do siostry Malwiny 26 marca 1861 roku:
„Bijcie Polaków, ażeby aż o życiu zwątpili. Mam wielką litość dla ich położenia, ale jeśli chcemy istnieć, to nie pozostaje nam nic innego, jak ich wytępić. Wszak wilk nie jest temu winien, że go Bóg stworzył takim, jakim jest, i zabija go też za to każdy, kto tylko może.”
To jednak był on wybitym politykiem i strategiem.
Pomnik Bismarcka ok. 1911 roku.
Dworzec Główny, po lewej pomnik Bismarcka, 1915 r.
Pomnik Bismarcka udekorowany z powodu zajęcia Opola w 1920 roku. Pomnik został oblany smołą. Po lewej stronie widać czarną plamę.
Patriotyczna demonstracja mieszkańców Opola koło pomnika Bismarcka w 1920 roku.
Pomnik Bismarcka w latach 1920-1930.
Pomnik Bismarcka w latach 1959-1961.
Pomnik Bismarcka 1911 i 2005 roku.
Pomnik Bismarcka w 2013 roku.
Pomnik Bismarcka w 2016 roku.
Pomnik Bismarcka w styczniu 2017 roku.
Pomnik Bismarcka we wrześniu 2017 roku.
Pomnik tuż po wojnie zniknął. Sądzono, że został zniszczony przez Armię Czerwoną. Poniekąd tak się stało. Między styczniem a marcem 1945 roku pomnik przewieziono w okolice Dworca Wschodniego. Stamtąd, jak wszystkie inne cenne rzeczy miały wyjechać pociągiem do Związku Radzieckiego. Prawdopodobnie ze względu na swoją wagę i wątpliwej przydatności granitu (za dużo zachodu z obróbką twardego kamienia), wydłubano z obelisku żeliwną płaskorzeźbę, a sam pomnik wrzucono do leju po bombie.
Odnaleziony fragment pomnika Bismarcka.
Odnaleziony fragment pomnika Bismarcka.
Odnaleziony fragment pomnika Bismarcka.
Znalezisko ma trafić do Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Ps. Zdjęcia Mariola Nagoda, dawne fotografie i pocztówki: www.polska-org.pl